Samochód w działalności to często niezbędny i konieczny element pozwalający na jej prowadzenie. Wielu przedsiębiorców chcąc wprowadzić pojazd do działalności zmuszonych jest do jego zakupu (zakup w salonie samochodowym lub na rynku wtórnym od innego właściciela).
Przy zakupie samochodu firmowego mamy do wybory trzy opcje:
- kredyt gotówkowy – bank udziela nam kredytu na dowolny cel
- kredyt samochodowy
- leasing operacyjny.
Porównanie powyższych możliwości rozpocznijmy w kontekście amortyzacji. W przypadku kredytu, zarówno gotówkowego jak i samochodowego, samochód ewidencjonujemy w środkach trwałych. Dzięki temu mamy możliwość rozliczenia w kosztach wartości auta poprzez odpisy amortyzacyjne. Pojazdy mechaniczne, jakimi są samochody osobowe należące do grupy 741 w Klasyfikacji Śródków Trwałych powinniśmy amortyzować metodą liniową, z rozróżnieniem rocznych stawek amortyzacji:
- Stawka ogólna 20% – stosujemy, jeżeli nie możemy skorzystać z preferencyjnych możliwości z pkt. 2 i 3 poniżej.
- Stawka indywidualna z maksymalną wartością 40% – ustalamy indywidualnie stawkę amortyzacji, dzięki temu możemy znacznie szybciej rozliczyć koszt pojazdu. Okres amortyzacji nie może być jednak krótszy niż 30 miesięcy. Z takiej możliwości możemy skorzystać, jeżeli zakupiliśmy auto używane i użytkowane przez minimum 6 miesięcy.
- Amortyzacja jednorazowa (stawka 100%) – jeżeli wartość samochodu nie przekracza 3500 zł możemy amortyzować go jednorazowo. Dodatkowo wydatek na zakup auta do 3500 zł możemy ująć bezpośrednio w kosztach uzyskania przychodu (nie klasyfikujemy samochodu w środkach trwałych).
Mówiąc o amortyzacji samochodu osobowego należy pamiętać o limicie do jakiego można uwzględniać w kosztach uzyskania przychodu odpisy z tytułu zużycia pojazdu. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych jedynie do wysokości 20 tysięcy euro, w przeliczeniu po średnim kursie ustalanym przez NBP z dnia przyjmowania samochodu do ewidencji. Dla wielu takie ograniczenie może okazać się zniechęcające, szczególnie jeżeli planują zakup i użytkowanie o wiele droższego samochodu. W takiej sytuacji lepszym rozwiązaniem jest wzięcie samochodu w leasing. Ze względu na to, iż opcja leasingu nie daje nam prawa własności do pojazdu (uzyskujemy prawo do jego użytkowania) nie wprowadzamy go do środków trwałych i nie jesteśmy ograniczeni żadnym limitem przy wyborze samochodu.
Kolejnym ważnym zagadnieniem są wydatki na eksploatację pojazdu i możliwość ich zaliczenia w koszty. We wszystkich wariantach możemy do nich zaliczyć wydatki jakie poniesiemy na rzecz bieżącego użytkowania auta (np. zakup paliwa, polisa ubezpieczeniowa, czy koszty naprawy). Ponadto, mamy prawo do odliczenia 50% VAT-u od każdej faktury dotyczącej samochodu (przy zachowaniu szczególnych warunków możliwe jest odliczenie 100% VAT-u). Warto jednak zwrócić uwagę, że w przypadku leasingu mamy dodatkową korzyść w momencie wykupu auta (po zakończeniu leasingu) – możemy po raz kolejny zaliczyć jego wartość w koszty (w cenie wykupu) oraz odliczyć VAT.
Za koszt nie będziemy mogli jednak uznać spłaty raty kapitałowej w przypadku, kiedy zakup środka trwałego sfinansowaliśmy kredytem. Jedynie stanowić go mogą zapłacone odsetki od zadłużenia oraz opłaty i prowizje bankowe. Tutaj pojawia się kolejny plus na koncie leasingu. Przy wyborze tego wariantu do kosztów zaliczamy całą ratę leasingową, wraz z opłatami i prowizjami od umowy leasingowej.